Do Inowrocławia przyjechali na kongres katolicy z Lwowa, Wilna i Pińska…

Idea zjazdów katolickich zrodziła się wkrótce po odzyskaniu niepodległości i najżywszy odzew natrafiła właśnie na terenie Wielkopolski oraz na jej kujawskich obrzeżach. W kwietniu 1920 r. prymas Edmund Dalbor powołał do życia Ligę Katolicką i wezwał do przygotowania I Zjazdu Katolickiego w Wielkopolsce. Doszło do niego jesienią tegoż samego roku w Poznaniu. Kolejne doroczne zjazdy dla Wielkopolski i Kujaw zwoływano m.in. w Lesznie, Bydgoszczy, Gnieźnie i Ostrowie Wlkp. i - właśnie - w 1927 r. w Inowrocławiu.
Zachęceni tym przykładem ordynariusze innych diecezji również przystąpili do organizowania regionalnych zjazdów katolickich na Pomorzu, Śląsku, jak i na kresach.

Posłanie od Piusa XI

VIII Zjazd Katolicki w Wielkopolsce otrzymał jednakże szczególną rangę. Prymas August Hlond spotkanie w Inowrocławiu połączył z pierwszym w Polsce diecezjalnym kongresem eucharystycznym. Po kongresie inowrocławskim podobne miały miejsce we Lwowie, w Łodzi, Częstochowie, Toruniu oraz Sosnowcu. Stanowiły one przygotowanie do I Narodowego Kongresu Eucharystycznego w Polsce, który odbył się w 1930 r. w Poznaniu.

O randze wydarzenia inowrocławskiego świadczy także fakt, że list do jego uczestników wystosował Pius XI. Papież pisał tam m.in., iż „w Polsce znano już przed Wielką Wojną kongresy katolickie, nawet maryjne, lecz eucharystycznego jeszcze nie było. Pierwszy zwołała Liga Katolicka Wielkopolska do Inowrocławia, stolicy Kujaw, a więc na ziemię Piastową, gdzie stała kolebka państwa polskiego. (…) Chętnym sercem przeto przyjęliśmy wiadomość o mającym się odbyć Kongresie Eucharystycznym w Inowrocławiu”.

Spisali się na medal!

Uroczystościom w Inowrocławiu przewodniczył prymas August Hlond, a odbyły się one przy licznej obecności biskupów i duchowieństwa, w tym także duszpasterzy emigracyjnych z Niemiec i Ameryki oraz przedstawicieli wysokich władz państwowych.

Specjalnie podstawionymi pociągami dojechały do miasta grupy pielgrzymów z Warszawy, Krakowa, Poznania, Wilna, Lwowa, Przemyśla, Pińska i innych dalekich zakątków Polski. Pieszo docierali wierni z Wielkopolski i Kujaw. Z Bydgoszczy było ich tysiąc, po kilkuset szło z Kruszwicy, Strzelna, Mogilna czy Gniezna.

Dla inowrocławian organizacja zjazdu była wielkim wyzwaniem. Oprócz konieczności przygotowania dla pielgrzymów kwater i noclegów (nasi przodkowie w swych domach bezinteresownie użyczyli przyjezdnym ponad 3000 miejsc do spania!), należało zadbać o wiele innych ważnych spraw: wyżywienie, ustalenie i zabezpieczenie tras pochodów i procesji, zbudowanie okazałych bram triumfalnych, ołtarza centralnego na Rynku i kilku polowych, zorganizowanie dla kilkuset uczestników miejsca obrad kongresowych w Parku Miejskim (czyli w Teatrze Miejskim), wreszcie - przyozdobienie ulic i domów. Jeśli wierzyć fotografiom dokumentalnym oraz artykułom, które centralna i regionalna prasa publikowały po zjeździe, inowrocławianie nie zawiedli i spisali się na medal!

Już jako kardynał…

Główny ołtarz wzniesiono w Rynku, na wprost ul. Świętego Ducha. 26 czerwca, w niedzielne przedpołudnie, uroczystą koncelebrowaną mszę św. odprawił tam prymas August Hlond, któremu towarzyszyli m.in. biskupi: Wincenty Tymieniecki z Łodzi, Karol Radoński z Poznania, Antoni Laubitz z Gniezna, Jakub Klunder z Pelplina i Wojciech Owczarek z Włocławka. Wśród gości specjalnych był kapitan gwardii papieskiej hrabia Canale Massuci dei Conti Paolo, który - jako specjalny delegat Piusa XI - kilka dni wcześniej w Poznaniu wręczył Hlondowi osobisty list nominacyjny papieża i przekazał mu piuskę kardynalską.

Trasa przemarszów i procesji wiodła od kościoła farnego św. Mikołaja, Rynkiem i ul. Królowej Jadwigi do kościoła Najsłodszego Serca Pana Jezusa (kościół Matki Boskiej - po katastrofie w 1909 r. - wówczas był jeszcze zamknięty). Specjalne miejsce honorowe stanowiła trybuna ustawiona przed magistratem na „Królówce”, skąd idących pozdrawiał - w otoczeniu dostojników - prymas August Hlond…